Serpentynit włóknisty

Skała metamorficzna zbudowana głównie z minerałów z grupy serpentynów.


Pochodzą głółnie z przeobrażeń produktów wulkanicznych, które ulegały wielkim ciśnieniom przy wysokiej temperaturze.
Cechuje się strukturą wulkaniczną drobrno lub gruboziarnistą, często włóknistą (azbest chryzotylowy).


Chechami zewnętrznymi serpentynitu są : barwa zielona, niebieskozielona, brunatna, czerwona, żółta, lub czarna. Jest skała zwięzłą, kruchą, często silnie spękaną poprzecinaną licznymi żyłkami wtórnych minerałów.

W Polsce dość szeroko rozpowszechniony jest na dolnym śląsku ( Jordanów Śląski, Bystryzca Górna, Góry Sowie, etc.)


Ciekawostka :
Był często stosowany do mieszanki eternitu.

Wollastonit

Minerał z grupy krzemianów podobny do azbestu, nazwa jego pochodzi od odkrywcy - William Hyde Wollast


 Minerał kruchy, sporadycznie przezroczysty, azbestopodobny, włóknisty. Czasami zawiera domieszki: magnezu, żelaza, manganu. Tworzy kryształy słupkowe, pręcikowe, igiełkowe, rzadziej tabliczkowe. Występuje w skupieniach zbitych, skorupowych, pręcikowych, blaszkowych, pierzastych, spilśnionych.
Substancja CaO•SiO₂ tworzy trzy polimorfy: trójskośny wollastonit-1T, jednoskośny wollastonit-2M, oraz powyżej 1126^oC pseudowollastonit, który jest już krzemianem pierścieniowym.


Zastosowanie :
- Wykorzystywany w przemyśle ceramicznym ( płytki i dachówki)
- przemysł papierniczym, metalurgicznym i farbiarskim.
- izolacja elektryczna.


Jest atrakcyjnym kamieniem kolekcjonerskim. Niekiedy używany jest do wyrobu biżuterii.

Talk

Talk jest minerałem z grupy krzemianów i należy do minerałów pospolitych, spokrewnionych z azbestem.

Nazwa pochodzi od arabskiego słowa talq oznaczającego mikę i nawiązuje do podobieństwa tych minerałów. Z kolei po łacinie talcus to tłuszcz.

Talk jest pochodzenia metamorficznego, występuje głównie w skałach powstałych w średnio wysokich temperaturach (300-400 stopni Celsjusza). Powstaje także z hydrotermalnego przeobrażenia skał ultrazasadowych (oliwiny i pirokseny) oraz w wyniku metamorfozy marmurów dolomitowych.

Miejsca występowania to głównie: Austria (Rabenwald w Styrii, Zillertal w Tyrolu, Karyntia), Szwajcaria ( St.Gothard - w Hospental znaleziono kryształy), Niemcy (Gopfersgrun w Smreczanach), Indie (Madras) i RPA.

W Polsce występuje w Górach Sowich (w serpentynitach) i Wieściszowicach (w łupkach talkowych).

Talk jest najmiększym minerałem w skali twardości Mohsa, a do tego w dotyku jest tłusty, mydlany, stąd odwołanie w jego nazwie do tłuszczu.

Talk znalazł szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu.
Jest szeroko stosowany przez przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny (maści, pudry etc.)

Podobnie jak azbest jest wykorzystywany ze względu na swoją ogniotrwałość.

Poza ty wyrabia się z niego rzeźby i figury ozdobne

Minerały azbestopodobne : Sepiolit.

Sepiolit (pianka morska) jest minerałem z gromady krzemianów i należy do minerałów podobnych do azbestu.
Występuje dość pospolicie, a na niektórych obszarach występuje w dużych ilościach.


Tworzy drobne kryształy o pokroju włoskowym. Występuje w skupieniach porowatych o budowie ziarnistej, gruzełkowej; włóknistej –sepiolit azbestopodobny; spilśnionej – tzw. wełna górska. Tworzy także formy skrytokrystaliczne (zbite, ziemiste). Jest miękki, krajalny, przeświecający, przywiera do wilgotnych powierzchni. Czasami zawiera znaczne domieszki niklu (sepiolit niklowy) lub żelaza (sepiolit żelazowy – ksylotyl).


Najczęściej spotykany w Turcji, ale również w Niemczech, Czechach, Bośni i Grecji.
W Polsce w małych ilościach w Sudetach.


Stosowany w wielu dziedzinach np. farmacji, elektronice, do produkcji środków czyszczący, a także żwirek dla kotów (WOW !).

Eternit. A co to ?

Pisałem o szerokim zastosowaniu azbestu w budownictwie, ale to jest informacja, która jest znana wielu osobom, a tak naprawdę nie mówi zbyt wiele. 


Powinniśmy jednak wiedzieć, gdzie należy poszukiwać azbestu, bo nawet chęć jego usunięcia może okazać się nie wystarczająca. Nie posiadając kompletnej wiedzy na temat użycia produktów z użyciem azbestu w budynku, który chcemy z niego oczyścić może spowodować, że te oczyszczanie okaże się nieefektywne.


Najbardziej znanym produktem w Polsce, który zawiera w sobie włókna azbestowa jest na pewno eternit. Eternit jest tzw. „materiałem budowlanym cementowo-azbestowym”. Był wykorzystywany w produkcji rur i elewacji jednak najbardziej znany jest jako materiał służący do pokrycia dachowego. Pokrycia eternitowe w naszym kraju były bardzo popularne i nawet w tym momencie można jest spotkać w wielu domach, altankach, oraz innych budynkach.
O innych produktach poszukam więcej informacji i na pewno dam znać, jak tylko znajdę satysfakcjonujące informacje.

Choroby azbestowe.

Rodzaje azbestu, który zostały wymienione w poprzednich postach (niebieski, brązowy i biały)jak wiadomo prowadzą do wielu niebezpiecznych chorób. Wyodrębniono nawet jednostki chorobowe, które są wiązane głównie z wpływem azbestu na ludzki organizm.

Azbest, a dokładniej jego włókna są niebezpieczne dla układu oddechowego.

Krótkotrwałe narażenie na kontakt z włóknami azbestowymi powoduje podrażnienie skór i błon śluzowych, bóle w klatce piersiowej zaburzenia oddechowe.

Długotrwałe wystawienie organizmu na oddziaływanie azbestu powoduje wiele niebezpiecznym zmian często o charakterze nowotworowym. Oto najczęściej spotykane choroby wywołane stycznością z azbestem :

1. 
   
   
   
   Pylica azbestowa
   Choroba występująca u osób wystawionych na kontakt z azbestem np. łamiącym się. Wykrywana najczęściej po 20 latach od pierwszego kontaktu z włóknami azbestowymi. Prowadzi do zwłóknienia tkanki płuc i tkanki łącznej. O 4 razy zwiększa ryzyko wystąpienia raka płuc i ponad tysiąckrotnie zwiększa ryzyko międzybłoniaka opłucnej.
   
   
2. 
   
   
   
   Rak płuc
   

   Kontakt z azbestem powoduje wyraźne zwiększenie zachorowań na raka płuc. Ryzyko jest tym większe im więcej jest czynników zwiększających ryzyko powstania raka (stopień szkodliwości i łamliwości azbestu, palenie papierosów, praca w zakładach bez wentylacji). Najczęściej pojawia się między 15-25 rokiem od kontaktu z materiałami azbestowymi.
3. 
   
   
   
   Międzybłoniak opłucnej
   

   Nowotwór atakujący błonę opłucną. Ponad 70 % przypadków międzybłoniaka opłucnej jest związanych z wystawieniem na działanie azbestu. Nowotwór najczęściej złośliwy, szybko rozwijający się dający wiele przerzutów. Największe ryzyko na zachorowanie występuje u pacjentów narażonych na kontakt z azbestem krokidolitowym oraz amozytowym.

Program usuwania azbestu.

Problem usuwania azbestu ze środowiska życiowego został także usankcjonowany prawnie w formie wieloletniego programu. W 2002 roku został przyjęty “Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, który w 2009 roku został zastąpiony przez „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”





Jego założenia :

1.usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest;
2.minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju;
3.likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko.


Cele Programu będą realizowane sukcesywnie aż do roku 2032, w którym zakładane jest oczyszczenie kraju z azbestu.
Szacuje się, że na terenie kraju w 2008 r. znajdowało się ok. 14,5 mln ton wyrobów zawierających azbest (w latach 2003-2008 usunięto ok. 1 mln ton). Przyjmuje się, iż następujące ilości odpadów zawierających azbest zostaną wycofane z użytkowania w kolejnych latach:
w latach 2009–2012 około 28% odpadów (4 mln ton),
w latach 2013–2022 około 35% odpadów (5,1 mln ton),
w latach 2023–2032 około 37% odpadów (5,4 mln ton).


Jak widać jest zmiana nazwy programu, ciekawe jednak czym ona była powodowana. Zapewne bardzo słabym wykonywaniem planu...
Wiele gmin niestety nie ma pojęcia o tym programie i pomoc instytucjonalna usuwaniu eternitu jest znikoma, albo w ogóle żadna.


Zatem Polaku odbieraj odpady sam.
Do rzeki, na pola, do lasu...